Warmtenet-WERKEN Kempen ondersteunt lokale besturen bij transitie naar hernieuwbare verwarming
Wat zijn de alternatieven voor aardgas bij nieuwe verkavelingen en projecten? Wanneer is het aangewezen om een nieuwe woonprojecten met een warmtenet uit te rusten en wanneer zijn individuele oplossingen de beste optie? Wat zijn de beschikbare hernieuwbare bronnen om een warmtenet te voeden? Hoe zorg ik als gemeente dat ook het bestaande gebouwenpatrimonium de shift naar hernieuwbaar kan maken? En hoe zorgen we ervoor dat concrete warmtenetten gerealiseerd worden?
Op deze vragen proberen IOK en partners een antwoord te vinden in het project 'Warmtemakelaar Kempen'. Warmtemakelaar Kempen begeleidde van 2018 tot 2021 6 gemeenten inzake warmtezonering en warmteplanning (EFRO1259). Het project liep af in mei 2021, maar het succes leidde tot goedkeuring van een opvolgproject 'Warmtemakelaar Kempen 2.0' (EFRO1447). 11 extra Kempense gemeenten zetten met de hulp van Warmtemakelaar Kempen de stap naar warmteplanning via warmteclusteronderzoek.
In 2023 werd tenslotte het project Warmtenet-WERKEN Kempen goedgekeurd (EFRO 1859).
Warmtenet-WERKEN Kempen: naar realisatie van collectieve warmteprojecten
Binnen het project warmtenet-WERKEN Kempen willen IOK en lokale besturen de brug bouwen tussen de potentiële clusters voor collectieve warmte die door voorafgaand onderzoek op de kaart gezet zijn en de effectieve realisatie van deze collectieve warmteprojecten op terrein. Gezien de beperkt gereguleerde marktcontext hebben de lokale besturen een essentiële regierol. Bovendien worden ze gedreven tot snel handelen om suboptimale stappen in de warmtetransitie te vermijden.
De finaliteit van het project is om naar de maatschappelijk best mogelijke duurzame warmteoplossingen te werken. Om de eerste stappen naar concrete investeringen te faciliteren zijn de procesmatige, technische en juridische uitdagingen groot.
Binnen het project wordt daarom ingezet op begeleiding van de gemeenten naar realisatie van collectieve warmteprojecten. Dit houdt enerzijds in dat partijen voor netaanleg, warmteproductie en -levering gevonden en geëngageerd moeten kunnen worden. Daarnaast moeten ook de betrokken toekomstige warmteafnemers benaderd worden. Stabiele businesscases vereisen uiteraard dat deze collectiviteit zich ook effectief op terrein zal vormen. Gemeentelijk patrimonium blijkt hier vaak een hefboom op terrein.
De diversiteit aan warmteclusters en de verschillende context van de potentiële cases maken dit technisch en juridisch uitdagend. Maar nu actie op het terrein ondernemen is cruciaal om naar de meest maatschappelijk optimale toekomstvisie te werken en zo veel mogelijk collectieve opportuniteiten te benutten.
Daarbij gaat ook aandacht naar het beleidsmatig verankeren van het warmtebeleid, zodat alle beleidskeuzes op systematische wijze in de juiste richting worden gestuurd.
Kansrijke ondergrond
Waar in andere regio’s vooral naar goedkope restwarmte gekeken wordt voor voeding van warmtenetten, ligt in de Kempen de eerste focus op de ondergrond als potentiële en continu beschikbare warmtebron. Uit onderzoek van VITO blijkt dat er in het grootste deel van de Kempen potentieel is voor diepe geothermie, maar ook ondiepe geothermische toepassingen zoals KWO zijn kansrijk binnen het grootste deel van de regio.
Warmtenet-WERKEN Kempen kan rekenen op steun van Europa via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling dat 316.283,46 euro investeert (EFRO1859).